COVID-19 Hastalığında ACE2 Reseptörleri

COVID-19 hastalığına yol açan SARS-CoV-2 virüsü insan hücrelerine iki proteine bağlanarak girmektedir: ACE-2 ve TMPRSS2 proteinleri.

ACE2 ve TMPRSS2 proteinleri SARS-CoV-2 için fonksiyonel konak reseptörleri sayılmaktadır.

Anjiyotensin dönüştürücü enzim-2 (ACE2), metabolizmada renin-anjiyotensin-aldosteron sisteminde düzenleyici olarak rol almaktadır. Renin anjiyotensin aldosteron sistemi (RAAS), kan basıncını ve tuz/sıvı dengesini düzenleyen hormonal bir sistemdir.

ACE-2 reseptörleri, kişinin sağlık durumuna göre bağırsaklarda, böbreklerde, kalpte, akciğerlerde, testis ve yağ dokusu dahil olmak üzere birçok dokuda bulunabilir (yaş, genetik faktörler ve metabolik sendrom vb hastalıklar ACE2 proteinini kodlayan genin ekspresyonunu etkilemektedir).

TMPRSS2, COVID19 etkeni virüs olan şiddetli akut solunum sendromu koronavirüs 2 (SARS-CoV-2) dahil olmak üzere koronavirüslerin viral girişinde ve yayılmasında rol oynayan bir endotel hücre yüzeyi proteinidir. TMPRSS2’yi engellemek, potansiyel olarak COVID-19 için etkili bir klinik tedavi olabilir.

TMPRSS2 (transmembrane serine protease 2) proteini insan iskelet kası dokusu, kas kök hücreleri, düz kas hücreleri, yara iyileşmesinde ve yeni kan damarı oluşumunda rol oynayan perisitler, vasküler hücreler ve endotel hücreleri dahil olmak üzere; akciğer ve prostatın epitel hücrelerinin hücre zarlarında, ayrıca kalp, karaciğer ve gastrointestinal sistemde ve eklemlerin sinovyal yapılarında yüksek konsantrasyonda bulunur.

TMPRSS2 proteinini hücre girişi için kullandığı tespit edilen virüsler arasında İnfluenza (grip) virüsü ve insan koronavirüsleri HCoV-229E, MERS-CoV, SARS-CoV ve SARS-CoV-2 (COVID-19 virüsü) bulunur.

Eklem kapsül yapılarında da hem TMPRSS2, hem ACE2 proteinlerinin bulunduğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle virüs bu dokuları da hastalandırabilmekte, eklem ağrı ve hareket kısıtlılıkları yapabilmektedir. Örneğin SARS-CoV-2 virüsü COVID-19 hastalığının ardından donuk omuz hastalığı gelişmesine yol açabilmektedir. Bu bulgular hepsi değilse bile yapışkan kapsülit vb eklemlerde ağrı ve hareket kısıtlılığına yol açan hastalıkların bir kısmının virüs enfeksiyonuna bağlı olabileceğini düşündürmektedir.

Dr. Nilgün Eröztürk

Koronavirüsler nasıl hastalık yapıyor

 

× Size nasıl yardımcı olabiliriz?